januari 2025 Schijnzelfstandigheid en de Wet DBA: alles wat je moet weten als ZZP’er of opdrachtgever

De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) roept bij veel mensen vragen op en heeft in veel sectoren grote impact, zowel voor opdrachtgevers als ZZP’ers. Als ZZP’er wil je natuurlijk lekker zelfstandig blijven werken, en als opdrachtgever wil je niet tegen vervelende verrassingen aanlopen. Vanaf 1 januari 2025 controleert de Belastingdienst strenger. Tijd dus om je zaken op orde te brengen en schijnzelfstandigheid te voorkomen!
Wat is schijnzelfstandigheid eigenlijk?
Schijnzelfstandigheid betekent dat je als zelfstandige in de praktijk werkt als werknemer, terwijl dat niet officieel zo is vastgelegd. Dus ook als er de arbeidsovereenkomst niet op papier is vastgelegd, kan de Belastingdienst op basis van de feitelijke werkwijze toch bepalen daar wel sprake van is.
En ja, dat kan flink gedoe opleveren: naheffingen, boetes en andere lastige situaties voor zowel de opdrachtgever als de zelfstandige.
Waar kijkt de Belastingdienst naar?
Bij het bepalen of er sprake is van een dienstbetrekking, kijkt de Belastingdienst naar drie hoofdzaken:
- Gezag: Wie bepaalt wat, wanneer en hoe je je werk doet? Als de opdrachtgever dit bepaalt, is er vaak sprake van gezag.
- Arbeid: Ben je verplicht om het werk enkel zelf uit te voeren, zonder hulp van anderen? Dan lijkt dit op een werknemer-werkgeverrelatie.
- Beloning: Is er een vast bedrag afgesproken zonder dat jij financieel risico loopt? Dit wijst meer op loondienst dan op ondernemerschap.
Beslis- en afwegingskader
Deze drie punten zijn natuurlijk vrij algemeen. Daarom heeft de Belastingdienst een speciaal beslis- en afwegingskader ontwikkeld. Dit toetsingskader is gebaseerd op rechtspraak zoals het Deliveroo-arrest. De Belastingdienst toetst hollistisch. Dat betekent dat alle aspecten samen worden bekeken om te bepalen of je echt zelfstandig bent.
Waar letten ze dan op?
- De aard en duur van het werk: Is het werk tijdelijk of structureel?
- Werktijden en locatie: Werk je op vaste tijden en locaties die de opdrachtgever bepaalt?
- Inbedding in de organisatie: Is jouw werk een vast onderdeel van de bedrijfsvoering?
- Persoonlijke uitvoering: Moet jij het werk zelf doen of mag je het uitbesteden?
- Hoe afspraken zijn gemaakt: Wat staat er precies in je contract?
- Beloning: Wordt jouw vergoeding bepaald als loon of op basis van prestaties?
- Hoogte van de beloning: Is jouw tarief vergelijkbaar met dat van werknemers in een soortgelijke rol?
- Commercieel risico: Draag jij risico’s, zoals wanbetaling of minder opdrachten?
- Ondernemerschap: Gedraag je je als ondernemer, bijvoorbeeld door meerdere opdrachtgevers en investeringen?
Wat gaat er veranderen?
Vanaf januari 2025 gaat de Belastingdienst dus extra streng letten op schijnzelfstandigheid. Dat betekent dat jouw afspraken niet alleen op papier moeten kloppen, maar ook in de praktijk. Tegelijkertijd is de overheid bezig met de Wet verbetering arbeidsmarktpositie zelfstandigen (VBAR). Deze wet moet eindelijk meer duidelijkheid geven. Hoewel we nog niet precies wanneer deze wet ingaat, is de verwachting dat dit binnen een paar jaar gebeurt.
Tips om problemen te voorkomen
- Leg alles goed vast: Zorg dat afspraken over gezag, werkverdeling en beloning helder en zwart-op-wit staan. Volg deze afgesproken werkwijze ook in de praktijk.
- Blijf evalueren: Check regelmatig of je nog aan de regels voldoet.
- Vraag om hulp: Twijfel je? Bij Partner Accountants staan we voor je klaar om met je mee te denken.
- Gebruik de Webmodule beoordeling arbeidsrelatie: Dit is een handige tool van de overheid om te checken of je zelfstandig werkt of niet.
Heb je vragen over schijnzelfstandigheid, de Wet DBA of de aankomende Wet VBAR? Neem contact op met ons team. Wij helpen je graag om alles helder te krijgen en problemen te voorkomen!
